Βρογχικό Άσθμα

Βρογχικό άσθμα

Το βρογχικό άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών. Χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και στένωση των αεροφόρων οδών, η οποία είναι συνήθως αναστρέψιμη είτε αυτόματα είτε ως αποτέλεσμα της θεραπείας. Εκδηλώνεται με δύσπνοια, βήχα, συριγμό, αίσθηση βάρους στο στήθος – ιδιαίτερα τη νύχτα και τις πρώτες πρωινές ώρες – ή συνδυασμό τους.

Το βρογχικό άσθμα αποτελεί μια συχνή και σοβαρή πάθηση του αναπνευστικού συστήματος. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, σε όλο τον κόσμο, υποφέρουν από τη συγκεκριμένη πάθηση (ενδεικτικά αναφέρουμε ότι περίπου το 50% των περιστατικών αφορά παιδιά μικρότερα των 10 ετών, 30% των περιστατικών είναι άτομα μεταξύ 10 και 40 ετών και 20% άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας). Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από άσθμα ενώ οι θάνατοι από τη συγκεκριμένη πάθηση πλησιάζουν τις 300 χιλιάδες ετησίως.

Αίτια

Οι αιτίες που προκαλούν το βρογχικό άσθμα είναι πολλές, όχι γνωστές σε όλες τις περιπτώσεις, και συχνά διαφέρουν ακόμη και στον ίδιο τον ασθενή, πόσω δε μάλλον μεταξύ των ασθενών. Μερικές από τις πιο κοινές αιτίες είναι:

• Εισπνοή κοινών αλλεργιογόνων (σκόνη, ακάρεα, γύρη, τρίχες, μύκητες, εκκρίματα ζώων, κ.ά)
• Λοιμώξεις
• Ρύπανση περιβάλλοντος
• Ορμονικοί παράγοντες (4 μέρες πριν και 4 μέρες μετά την έμμηνο ρύση παρατηρείται έξαρση των συμπτωμάτων σε πολλές γυναίκες)
• Ψυχολογικοί παράγοντες
• Ορισμένα φάρμακα (ασπιρίνη, στεροειδή αντιφλεγμονώδη κ.λπ)
• Γενετικοί παράγοντες (1 στους 3 που πάσχει από άσθμα έχει τουλάχιστον 1 συγγενή 1ου βαθμού με την ίδια πάθηση
• Κόπωση (μετά από έντονη άσκηση)
• Κρύος αέρας
• Παθητικό κάπνισμα
• Τροφικά αλλεργιογόνα (αυγό, γάλα, κακάο, σιτάρι και ξηροί καρποί είναι τρόφιμα που «ενοχοποιούνται» για επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά τη λήψη τους)

Διάγνωση

Η διάγνωση του βρογχικού άσματος γίνεται με τη λήψη ιστορικού του ασθενούς, την κλινική εξέταση και την παρακολούθηση της ανταπόκρισης ή μη που εμφανίζει στη θεραπεία που έχει προτείνει ο γιατρός. Επιπλέον εξετάσεις που μπορούν να γίνουν προκειμένου να βοηθήσουν στη διάγνωση του άσθματος είναι:

• Σπιρομέτρηση: αξιολογεί τη ροή του αέρα στους αεραγωγούς
• Ροομέτρηση: μετράει τη μέγιστη ροή του αέρα που μπορεί ο ασθενής να πετύχει σε μια δυναμική εκπνοή
• Δοκιμασία πρόκλησης: χορηγείται εισπνεόμενη ουσία προκειμένου να καταγραφεί ο βρογχόσπασμος
• Άσκηση: αξιολογείται ο βαθμός που η άσκηση επηρεάζει τη λειτουργία των πνευμόνων
• Δερματικές δοκιμασίες και Εξετάσεις αίματος: για να διαπιστωθεί αν ο ασθενής είναι αλλεργικός

Θεραπεία

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, το βρογχικό άσθμα είναι μία χρόνια νόσος. Κατά συνέπεια, η θεραπεία που απαιτείται είναι και αυτή χρόνια, χωρίς βέβαια να θεραπεύει πλήρως το άσθμα (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων). Στόχοι της θεραπείας είναι:

• Να ελέγξει/εμποδίσει την εμφάνιση των συμπτωμάτων
• Να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς
• Να εμποδίσει την εμφάνιση νέων κρίσεων
• Να επαναφέρει τις φυσιολογικές ημερήσιες δραστηριότητες του ασθενούς
• Να βοηθήσει να επιτυγχάνεται ήσυχος και ικανοποιητικός ύπνος

Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιασθματικά φάρμακα και αναπνευστική φυσικοθεραπεία. Στόχος της φυσικοθεραπείας είναι:

• Η βελτίωση του αερισμού των πνευμόνων
• Η αύξηση της αντοχής σε ασθενείς με μειωμένη αναπνευστική ικανότητα
• Η μείωση του αναπνευστικού έργου
• Η αρμονική συνεργασία των αναπνευστικών μυών
• Ο καθαρισμός του τραχειοβρογχικού δέντρου

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι:

• Διαφραγματική αναπνοή: Οι ασθενείς εκπαιδεύονται να επιτελούν τις δραστηριότητές τους χωρίς να αυξάνουν το έργο της αναπνοής τους
• Εκπαίδευση και ενδυνάμωση αναπνευστικών μυών: γίνεται προσπάθεια να αυξηθεί η δύναμη και η αντοχή των εισπνευστικών μυών
• Τεχνικές βρογχικής παροχέτευσης εκκρίσεων: ο ασθενής μαθαίνει τρόπους να αποβάλλει τις βρογχικές εκκρίσεις μέσω καθοδηγούμενου βήχα, μέσω κατάλληλης τοποθέτησης του σώματος, με δονήσεις του θωρακικού τοιχώματος κ.ά
• τεχνικές παρατεταμένης εκπνοής

Η φυσικοθεραπεία, σε συνδυασμό με τα φάρμακα, και πάντοτε με τη θετική ανταπόκριση του ασθενούς, δύναται να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του.