Με τον όρο κρανιοεγκεφαλική κάκωση αναφερόμαστε στη βλάβη που μπορεί να υποστεί ο εγκέφαλος ή/και το κρανίο. Οι περισσότερες κακώσεις αυτού του είδους οφείλονται σε τροχαία και εργατικά ατυχήματα, σε έντονη αθλητική δραστηριότητα και σε περιπτώσεις βιαιοπραγιών.
Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, αποτελούν μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στη χώρα μας και μία από τις βασικές αιτίες αναπηρίας.
Ταξινόμηση
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο όρος κρανιοεγκεφαλική κάκωση είναι γενικός, συνεπώς επιδέχεται περαιτέρω ταξινόμησης. Η κάκωση μπορεί να είναι κλειστή (ο εγκέφαλος δεν είναι εκτεθειμένος στο εξωτερικό περιβάλλον) ή ανοιχτή (ο εγκέφαλος εκτίθεται στο εξωτερικό περιβάλλον). Στις περισσότερες περιπτώσεις κρανιοεγκεφαλικών κακώσεων παρατηρείται αιμάτωμα, οπότε, ανάλογα με τον εντοπισμό της αιμορραγίας μπορούμε να κάνουμε λόγο για:
- Υποσκληρίδιο αιμάτωμα: η αιμορραγία εντοπίζεται μεταξύ σκληράς μήνιγγας και εγκεφάλου
- Επισκληρίδιο αιμάτωμα: η αιμορραγία εντοπίζεται ανάμεσα στη σκληρά μήνιγγα του εγκεφάλου και το κρανίο
- Ενδοεγκεφαλική αιμορραγία: η αιμορραγία εντοπίζεται στον ίδιο τον εγκέφαλο
- Υπαραχνοειδής αιμορραγία: η αιμορραγία εντοπίζεται κάτω από την αραχνοειδή μήνιγγα
Επιπλέον, μπορούμε να κάνουμε λόγο για κάταγμα του κρανίου όταν δεν έχουμε αιμάτωμα εντός του κρανίου, και για διάχυτη αξονική βλάβη όταν έχουν υποστεί διάταση οι νευρικές ίνες αλλά δεν υπάρχει αιμορραγία. Σε δεύτερο χρόνο είναι πιθανό να εμφανιστεί εγκεφαλικό οίδημα, το οποίο αυξάνει την ενδοκρανιακή πίεση.
Συμπτώματα
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάκωσης, τα συμπτώματα μπορεί να είναι από μηδαμινά έως πολύ σοβαρά (απώλεια συνείδησης ή κώμα). Ορισμένα από τα συμπτώματα είναι:
- διαταραχές ομιλίας
- απώλεια συνείδησης
- επιληπτική κρίση
- παράλυση
- κώμα
- μεταβολή νοητικής λειτουργίας
- εμετός
- δυσφορία στο φως
- λήθαργος
- πνευματική σύγχυση
- δυσκολία κατάποσης
- μούδιασμα
- ροή εγκεφαλονωτιαίου υγρού από τα αυτιά ή τη μύτη
- αιμορραγία από τα αυτιά
- απώλεια μνήμης
- ναυτία
- ίλιγγος
- νευρικότητα
- ανωμαλία στον ρυθμό της αναπνοής
- υπέρταση
Θεραπεία – Αποκατάσταση
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης ενδέχεται να απαιτηθεί υποστήριξη αναπνοής, διασωλήνωση, φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση. Πρωτεύοντα ρόλο έχει η φυσικοθεραπεία, η οποία πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης και τις ιδιαίτερες ανάγκες του ασθενούς, το φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα καταρτιστεί έχει στόχο:
- Να βοηθήσει στον βρογχικό καθαρισμό
- Να μειώσει τον πόνο
- Να μειώσει τον μυϊκό σπασμό
- Να μειώσει τη δυσκαμψία
- Να βελτιώσει την ισορροπία του ασθενούς
- Να βελτιώσει τον συντονισμό των κινήσεων
- Να ενδυναμώσει τους μύες
- Να βελτιώσει τις λειτουργικές ικανότητες
- Να αυξήσει το εύρος κινήσεων
- Να αντιμετωπίσει την παράλυση
Με το κατάλληλο πρόγραμμα, ο ασθενής μπορεί να επανακτήσει την ανεξαρτησία του και να επανέλθει σε μεγάλο βαθμό στις φυσιολογικές δραστηριότητες της καθημερινότητάς του σε σύντομο χρόνο.
Σαμαράς Μιχάλης
Φυσικοθεραπευτής